Osteochondroza

Bóle pleców to problem, z którym może się zmierzyć każdy dorosły człowiek. Często nie jest to jednorazowe zjawisko, ale objaw niebezpiecznej choroby. Osteochondroza często występuje u osób w wieku 30-35 lat (około 40% populacji), aż w 90% przypadków występuje w starszym wieku.

Terminowa diagnoza i prawidłowe podejście do leczenia mogą wyeliminować rozwój patologii i zapobiec powikłaniom. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, na co dokładnie może wskazywać ból pleców, do jakiego lekarza należy się zgłosić, gdy się pojawi i jak należy leczyć osteochondrozę.

Co to jest osteochondroza

Osteochondroza to grupa chorób przewlekłych, których przyczyną jest zniszczenie kręgów i krążków międzykręgowych, a także uszkodzenie tkanki chrzęstnej.

Z wiekiem i pod wpływem nierównomiernych obciążeń tkanka kostna kręgów ulega deformacji i zniszczeniu, a tkanka mięśniowa rozwija się nierównomiernie. Prowadzi to do różnych objawów osteochondrozy: przepuklin, skrzywienia kręgosłupa itp.

Osteochondroza jest terminem przestarzałym, w medycynie światowej określa się ją mianem dorsopatii.  Istnieją różne rodzaje chorób tkanki łącznej i układu mięśniowo-szkieletowego, w przypadku których stosuje się różne metody leczenia.

Rodzaje osteochondrozy

Przy klasyfikacji choroby bierze się pod uwagę: lokalizację bólu, obszar uszkodzenia krążków międzykręgowych oraz stopień rozwoju choroby.

Lokalizacja bolesnych wrażeń

Biorąc pod uwagę lokalizację bólów wywołanych chorobami kręgosłupa, wyróżnia się:

• Lumbodynia. Przewlekły ból występujący w odcinku lędźwiowym pleców często powoduje kulawizny. W szczególnie ciężkich przypadkach może powodować drętwienie nóg. Najczęściej ten objaw występuje, gdy dana osoba ma przepuklinę międzykręgową. Kiedy korzenie rdzenia kręgowego są ściśnięte, możliwy jest paraliż kończyn.
• Lumboischialgia. Ból promieniujący bolesnymi odczuciami do dolnej części pleców lub kończyn dolnych, wzdłuż tylnej części nóg - od pośladka do kolana. Objawy kliniczne występują, gdy występuje ucisk na nerwy kulszowe i rdzeniowe.
• Lumbago. Strzelanie lub ostry, intensywny ból w pewnym miejscu dolnej części pleców. Często mylony z zapaleniem korzonków nerwowych. Atak w większości przypadków ma miejsce, gdy osoba próbuje gwałtownie się pochylić lub wyprostować plecy, a także gdy nagle podnosi ciężkie przedmioty.
• Ból klatki piersiowej. Ból w okolicy klatki piersiowej. Uważa się, że jest to bardzo niebezpieczny objaw, czasami nawet lekarz nie jest w stanie od razu ustalić jego przyczyny. Nieprzyjemne doznania nie zawsze są związane z ruchami ciała. Ból jest szczególnie silny w okolicy od klatki piersiowej do pachy.
• Ból szyjki macicy. Bolesne odczucia pojawiają się w okolicy szyi i mogą rozprzestrzeniać się na kończyny górne. Objawom patologicznym mogą towarzyszyć zawroty głowy, uczucie drętwienia z tyłu głowy, zaczerwienienie i obrzęk skóry.

Patologia wymaga pilnego leczenia, ponieważ może wystąpić zaburzenie krążenia krwi w mózgu, ucisk korzeni nerwowych i zakłócenie odpływu krwi żylnej. Ból szyjki macicy często wywołuje procesy zapalne i przepukliny krążków międzykręgowych.

Lokalizacja najbardziej bolesnych wrażeń wskazuje obszar uszkodzenia kręgów i krążków międzykręgowych. Często ból jest odzwierciedlony, czyli nie jest rejestrowany w miejscu, w którym faktycznie znajduje się źródło choroby.

Klasyfikacja ze względu na lokalizację

W zależności od tego, w którym odcinku kręgosłupa doszło do uszkodzenia krążków i tkanek międzykręgowych, osteoporozę dzieli się na kilka typów.

Szyjny

Składa się z siedmiu małych kręgów, które podlegają ciągłemu stresowi. Patologii towarzyszy ścieńczenie kręgów szyjnych i ucisk kanałów tętniczych. Osteochondroza szyjna jest bardzo niebezpieczna, ponieważ powoduje zaburzenie procesu nasycenia krwi mózgiem.

Tworzenie się wypukłości prowadzi do przepukliny. A operacje wykonywane w okolicy szyjnej mogą prowadzić do unieruchomienia ciała.

Klatka piersiowa

Schorzenia tej części kręgosłupa są rzadkie, co wiąże się z małą ruchomością kręgów. Pojawienie się bólu obserwuje się u osób przenoszących ciężary lub u tych, które długo pozostają w jednej pozycji.

Osteochondroza klatki piersiowej jest często mylona z zapaleniem płuc, zawałem serca i dławicą piersiową.

Ważny!

W diagnostyce różnicowej powinien brać udział wyłącznie lekarz.

lędźwiowo-krzyżowy

W odcinku lędźwiowym znajduje się pięć kręgów. Jeśli w krążku międzykręgowym dojdzie do zakłócenia odżywiania i procesów metabolicznych, traci on elastyczność, zmniejsza się i nie jest już w stanie funkcjonować, biorąc pod uwagę otrzymane obciążenie. Brak leczenia osteochondrozy lędźwiowo-krzyżowej może powodować następujące powikłania: przepukliny, wypukłości, rwa kulszowa.

Ważny!

Bardzo niebezpiecznym zjawiskiem jest ucisk rdzenia kręgowego, który może powodować paraliż kończyn dolnych.

Innym rodzajem osteochondrozy jest wielosegmentowa. W trakcie jego rozwoju następuje równoczesna degradacja segmentów w różnych częściach kręgosłupa. Choroba charakteryzuje się utratą czucia w tylnej części głowy i zaburzeniami funkcjonowania aparatu mowy.

Cechy rozwoju choroby

W zależności od stopnia zmian w krążkach międzykręgowych eksperci wyróżniają 4 etapy patologii, diagnozowane na podstawie badań radiograficznych:

1. Nie ma widocznych zmian w kręgosłupie.
2. Wewnętrzne pęknięcia występują w dyskach, ale bez zmian zewnętrznych.
3. Odnotowuje się zmiany w płycie bez uszkodzeń zewnętrznych.
4. Poważne uszkodzenie krążka międzykręgowego. Pęknięcia rozprzestrzeniają się na wewnętrzną powierzchnię, dysk wydaje się być wyciśnięty z kręgów.   

Biorąc pod uwagę objawy kliniczne, wyróżnia się cztery etapy rozwoju osteochondrozy:

1. Kręgosłup funkcjonuje normalnie. Osoba odczuwa ból w miejscu choroby. Pacjenci skarżą się na ogólne osłabienie, chroniczne zmęczenie, rzadziej na utratę apetytu i zaburzenia snu.
2. W dysku tworzą się pęknięcia, a odcinek kręgosłupa traci stabilność. Bolesne odczucia nasilają się, początkowo jednorazowe, później - przewlekłe, co wiąże się z uciskiem nerwów, podwichnięciem kręgów i tworzeniem się wypukłości.
3. Ból nasila się jeszcze bardziej, dochodzi do deformacji kręgosłupa i tworzy się przepuklina międzykręgowa. Na tym samym etapie rozwija się lordoza, czyli skrzywienie kręgosłupa.
4. Kręgosłup traci swoją normalną ruchliwość. Tkanka chrzęstna gęstnieje i pojawiają się osteofity (narośla chrzęstne na stawach). W szczególnie trudnych przypadkach pacjenci tracą zdolność poruszania się.

Ważny!

Osoba, u której zdiagnozowano czwarty etap osteochondrozy, otrzymuje niepełnosprawność.

Przyczyny osteochondrozy

Istnieje wiele teorii wyjaśniających występowanie patologii. Do przyczyn należą zmiany hormonalne, dziedziczność, problemy w układzie sercowo-naczyniowym, uszkodzenia mechaniczne i inne. Naukowcy są zgodni, że najczęściej przyczyną jest przeciążenie poszczególnych odcinków kręgosłupa.

Kręgosłup człowieka składa się z 32-34 kręgów (7 szyjnych, 12 piersiowych, 5 lędźwiowych, 5 krzyżowych i 3-5 guzicznych). Każdy segment składa się z dwóch kręgów i krążka międzykręgowego pomiędzy nimi. Integralność tej struktury zapewniają stawy i procesy stawowe.

Krążki międzykręgowe składają się z galaretowatego rdzenia i otaczającego go gęstego włóknistego pierścienia, które są pokryte na wierzchu warstwą tkanki chrzęstnej. Pełnią funkcję amortyzującą, zapobiegając uszkodzeniom kręgów podczas skoków, biegania i chodzenia. Konstrukcja jest bardzo mobilna i zapewnia elastyczność i stabilność kręgosłupa.

Już w pierwszym etapie osteochondrozy rozpoczyna się degradacja i niszczenie krążków międzykręgowych, zmniejsza się ilość płynu w ich rdzeniu, tkanka chrzęstna staje się cieńsza i mniej elastyczna.

Osteochondrozę najczęściej diagnozuje się u osób starszych, a także u osób prowadzących siedzący tryb życia. Lekarze uważają, że główną przyczyną choroby jest nierównomierny rozkład obciążenia kręgosłupa i kręgów. Powoduje to ich uszkodzenie, a także zniszczenie tkanki chrzęstnej.

Najczęściej zaburzenie to pojawia się na skutek siedzącego trybu życia, nieregularnych ćwiczeń, nadmiernej aktywności fizycznej oraz pracy związanej ze stałym uciskiem pleców.

Nieprawidłowa pozycja ciała podczas chodzenia, siedzenia, przenoszenia i podnoszenia ciężkich przedmiotów, ciasne i niewygodne ubrania oraz buty mogą powodować uszkodzenia/przemieszczenia krążków międzykręgowych i w efekcie doprowadzić do rozwoju osteochondrozy.

Inne przyczyny rozwoju patologii obejmują:

•  złamania, skrzywienia i uszkodzenia kręgosłupa;
• brak równowagi hormonalnej;
• ciąża;
• hipotermia i nagłe zmiany temperatury.

Ważny!

Nadwyrężenie odcinka szyjnego kręgosłupa podczas pracy przy komputerze może również powodować rozwój osteochondrozy.

Czynniki ryzyka rozwoju osteochondrozy

Istnieje duża lista chorób, które mogą prowadzić do osteochondrozy. Należą do nich:

• płaskostopie;
• skolioza;
• artretyzm;
• osteoporoza;
• artroza;
• wyczerpanie neuro-emocjonalne;
• cukrzyca;
• otyłość.

Do innych czynników ryzyka zalicza się zaburzenia metaboliczne, intensywną aktywność fizyczną (zwłaszcza związaną z podnoszeniem ciężarów), brak składników odżywczych, naturalne zmiany w organizmie związane z wiekiem oraz predyspozycje genetyczne.

Regularne używanie tytoniu (palenie) i alkoholu znacznie osłabia tkankę krążków międzykręgowych. Brak wapnia może być czynnikiem rozwoju choroby.

Objawy i oznaki osteochondrozy

Bolesne odczucia są głównym objawem patologii. Charakter bólu może być różny, może to być:

• ostry, intensywny, pogarsza się wraz z ruchem (z reguły pacjent stara się pozostać nieruchomy);
• tępy, gładki (ruchy są powolne).

Oprócz bólu miejscowego, dokładnie w miejscu, w którym rozpoczęła się destrukcja kręgów i krążków międzykręgowych, pacjenci często odczuwają ból projekcyjny – z dala od miejsca problemu. Z powodu bólu zmniejsza się siła mięśni kończyn dolnych i górnych, pojawiają się zaburzenia ruchu i ogólne osłabienie organizmu.

Pacjenci często skarżą się na takie ogólne objawy osteochondrozy, jak:

• sztywność i dyskomfort podczas poruszania się;
• skurcze mięśni;
• migreny i bóle głowy;
• częste zawroty głowy, zaburzenia widzenia;
• występowanie bólów stawów kończyn;
• uczucie zimna w kończynach;
• zmniejszona wrażliwość;
• zaburzenia krążenia;
• utrata przytomności.

W niektórych przypadkach pacjenci odczuwają drętwienie kończyn i uczucie mrowienia w odcinku szyjnym kręgosłupa, okolicy lędźwiowej i mostku.

W przypadku osteochondrozy często występuje kilka charakterystycznych zespołów:

• Kręgowy. Ostry lub przewlekły ból pleców, któremu towarzyszy słabe krążenie.
• Sercowy. Forma dławicy piersiowej.
• Zespół tętnicy kręgowej. Ból wynikający z zaburzeń krążenia w tętnicach kręgowych.
• Koreszkowy. Ból pojawia się w wyniku ucisku korzeni kręgosłupa w miejscach ich odgałęzień od rdzenia kręgowego.

W zależności od rodzaju osteochondrozy w lokalizacji objawy choroby mogą się różnić.

W przypadku osteochondrozy szyjnejcharakteryzuje się migreną, drętwieniem palców, trudnościami w poruszaniu głową i szyją, bólem w tylnej części głowy. Ponadto w przypadku osteochondrozy szyjnej pacjenci skarżą się na drętwienie twarzy, problemy ze snem, częste zawroty głowy i dzwonienie w uszach.

Osteochondroza lędźwiowapowoduje ból pośladków i krocza, co powoduje problemy z poruszaniem się. Pacjenci odczuwają ostry ból podczas pochylania się, w dolnej części pleców (po spaniu lub długim siedzeniu w jednym miejscu). Pojawia się drętwienie, zawroty głowy i ogólne osłabienie. Choroba często powoduje ból w okolicy nerek, zaburzenia erekcji i częste oddawanie moczu. W przypadku osteochondrozy lędźwiowej często rozwija się skolioza.

Osteochondroza klatki piersiowejtowarzyszy duszność, sztywność w okolicy klatki piersiowej, ból między łopatkami i żebrami. Często pacjenci niepokoją się problemami w przewodzie pokarmowym, nerkach i trzustce. Specyficzne objawy patologii kręgosłupa piersiowego obejmują suchość skóry, łuszczenie się skóry na kończynach i łamliwe paznokcie.

Osteochondroza: diagnoza

Powinieneś skonsultować się z lekarzem (kręgowcem lub neurologiem), jeśli odczuwasz ból pleców (jakiegokolwiek rodzaju), skurcze mięśni oraz zaburzenia czucia w plecach i kończynach.

Wizyta u neurologa lub kręgowca nie wymaga dodatkowego przygotowania. Ważne jest, aby przekazać lekarzowi listę ostatnio przyjmowanych leków przeciwbólowych. Przed umówieniem się na konsultację konieczne jest także zgłoszenie wszelkich działań podjętych w trakcie samodzielnego leczenia.

Podczas wizyty lekarz przeprowadzi kompleksowe badanie, które obejmuje:

• zbieranie wywiadu, badanie historii medycznej i skarg pacjenta;
• badanie fizjologiczne, palpacyjne, ocena stanu skóry i lokalizacja bólu;
• określenie charakteru bólu (ostry, tępy, odbity, miejscowy itp. );
• badanie krwi (istotne są wskaźniki poziomu wapnia we krwi i szybkości sedymentacji erytrocytów);
• EKG i USG serca (w celu wykluczenia lub potwierdzenia związku zespołów bólowych z chorobami układu sercowo-naczyniowego);
• skanowanie duplex tętnic głowy i szyi (ocena jakości przepływu krwi, określenie zwężenia naczyń).

Aby potwierdzić diagnozę, można zlecić dodatkowe badania radiograficzne, które obejmują:

• Rentgen kręgosłupa. Pełny obraz w dwóch projekcjach, w razie potrzeby filmowanie każdego pojedynczego odcinka kręgosłupa. Można również przepisać radiografię funkcjonalną - badanie, w którym specjalista wykonuje zdjęcia w różnych pozycjach ciała.
• Tomografia komputerowa pojedynczego dysku. W badaniu stwierdza się stan trzonu kręgu, naczyń krwionośnych, zakończeń nerwowych, więzadeł i tkanek miękkich, pęknięcia w konturach krążka międzykręgowego, wysokość krążka, zmiany w oponie twardej, narośla brzeżne, niestabilność kręgów.
• Mielografia. Kontrastowe zdjęcie rentgenowskie rdzenia kręgowego.
• Rezonans magnetyczny. Jest to alternatywa dla tomografii komputerowej krążka międzykręgowego. Pozwala ocenić stan naczyń krwionośnych i tkanki chrzęstnej.

Badania rentgenowskie potwierdzają, że jest to osteochondroza, jeśli zdjęcia pokazują:

• patologiczna ruchliwość kręgów odbiegająca od normy;
• przemieszczenie kręgów względem siebie;
• odkładanie się soli w krążkach międzykręgowych;
• równomierne zwężenie przestrzeni międzykręgowej w odcinku lędźwiowym i szyjnym, zwężenie klinowe w odcinku piersiowym;
• powstawanie osteofitów (wzrosty marginalne);
• stwardnienie brzeżne to powstawanie zagęszczenia na dotkniętym dysku.

W ramach diagnozy lekarz może zalecić konsultację z innym specjalistą (laryngologiem, kardiologiem, urologiem itp. ).

Ważny!

Głównym zadaniem lekarza-diagnosty jest ustalenie przyczyn osteochondrozy. W zależności od wyników uzyskanych podczas badania lekarz określi rodzaj patologii i zaleci odpowiednią terapię w konkretnym przypadku.

Powikłania osteochondrozy

Osteochondroza kręgosłupa jest nieprzyjemną chorobą, która w końcowym stadium może powodować rozwój innych chorób i patologii. Najczęstsze z nich to:

• występ (wybrzuszenie krążków międzykręgowych);
• przepuklina międzykręgowa;
• osady soli między kręgami;
• kifoza (skrzywienie kręgosłupa);
• zanik mięśni;
• udar kręgosłupa (zaburzenia krążenia w rdzeniu kręgowym);
• zapalenie korzeni;
• zaburzenia funkcjonowania układu moczowo-płciowego (problemy z oddawaniem moczu, zaburzenia erekcji u mężczyzn, procesy zapalne w macicy, jajnikach i przydatkach u kobiet);
• paraliż kończyn.

Terminowa konsultacja z lekarzem przy pierwszym bolesnym odczuciu i regularne zapobieganie osteochondrozie pomoże uniknąć rozwoju powikłań.

Leczenie osteochondrozy

W klinice Naran lekarze praktykują zintegrowane podejście do leczenia osteochondrozy.

Lekarze medycyny tybetańskiej stosują cztery metody leczenia:

• Korekta żywienia według doszy
• Korekta stylu życia
• Fitoterapia

Zestaw procedur zewnętrznych:

• Korekta żywienia. Zbilansowana dieta zgodna z budową organizmu człowieka (dosha) sprzyja przypływowi energii i odnowie komórek we wszystkich narządach i układach organizmu.
• Fitoterapia. Stosowanie leczniczych ziół tybetańskich i mieszanek opartych na recepturach starożytnych uzdrowicieli. Przywraca naturalną równowagę w organizmie, sprzyja jego odmładzaniu i zwalczaniu wielu chorób.

Zewnętrzne działanie na organizm:

• akupresura energetyczna - normalizuje i przywraca prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych, poprawia krążenie krwi w całym organizmie, przywraca odporność;
• akupunktura - likwiduje ból i stany zapalne, łagodzi dyskomfort wynikający z objawów zewnętrznych, poprawia krążenie płynów w organizmie;
• terapia próżniowa (bańki) – poprawia unerwienie, usuwa odpady i toksyny, normalizuje procesy regulacyjne i metaboliczne;
• terapia kamieniami – korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, ciśnienie krwi, łagodzi skurcze mięśni, przywraca sen;
• Moksoterapia, moksyterapia lub juterapia punktów biologicznie aktywnych stosowana jest w medycynie tybetańskiej od ponad 5 tysięcy lat. Do spalania lub ogrzewania używa się cygar z piołunu, szarotki alpejskiej, jałowca, liści topoli, a także prasowanego węgla itp.

Zapobieganie osteochondrozie

Główną metodą zapobiegania jest równomierne rozłożenie obciążenia kręgosłupa. W praktyce obejmuje to:

• aktywny tryb życia;
• umiarkowane ćwiczenia (poranne ćwiczenia, joga, pływanie, spacery, bieganie, jazda na rowerze, ćwiczenia wzmacniające gorset mięśniowy);
• spanie na materacu i poduszce ortopedycznej;
• noszenie wygodnych, a jeszcze lepiej butów ortopedycznych;
• zbilansowana dieta, zawierająca dużą ilość minerałów i witamin;
• regularne badania profilaktyczne u neurologa i kręgowca;
• rzucenie palenia i alkoholu.

Podczas długotrwałej pracy siedzącej i stacjonarnej ważne jest, aby okresowo robić przerwy, zmieniać pozycję i robić rozgrzewkę, co pomoże Ci się zrelaksować i zmniejszyć obciążenie kręgosłupa.

Podnosząc ciężary nie trzeba robić tego szybko, gwałtownie, tylko płynnie i w półprzysiadu. Do przenoszenia ciężkich przedmiotów lepiej wybrać plecaki ze ścianką ortopedyczną niż torby z paskiem na ramię.

Unikaj długiego przebywania w statycznej, niewygodnej pozycji, zwłaszcza stojącej z uniesionymi ramionami – taka pozycja uszkadza więzadła i zwiększa obciążenie krążków międzykręgowych.

Ważny!

Lekarze zalecają siedzenie w fizjologicznie prawidłowej pozycji: rozluźnione ramiona, napięte mięśnie brzucha, równomierne rozłożenie ciężaru na oba pośladki i prosta pozycja kręgosłupa z równomiernym naciskiem na oparcie krzesła.

Terapia manualna, różne metody fizjoterapii i akupunktury dają również pozytywne rezultaty jako środek zapobiegawczy osteochondrozie kręgosłupa.

Leczenie osteochondrozy składa się z trzech etapów:

1. Łagodzenie lub zmniejszanie bólu.
2. Likwidacja zaburzeń stanu i funkcjonowania krążków międzykręgowych i kręgów.
3. Zapobieganie powikłaniom.

Jeśli szybko zgłosisz się do specjalisty przy pierwszych oznakach choroby, możesz uniknąć powikłań i konieczności leczenia chirurgicznego. Dlatego tak ważne jest, aby co roku poddawać się badaniom profilaktycznym u neurologa i kręgowca, nawet jeśli nie dokuczają Ci bóle kręgosłupa.

Ważny!

Tylko wykwalifikowany lekarz może postawić dokładną diagnozę, określić chorobę i jej przyczyny oraz zalecić skuteczne leczenie.